Αναζήτηση
Η σαγηνευτική, νοσταλγική και βαθιά συγκινητική ταινία «Μαλένα» του Τζουζέπε Τορνατόρε, από τον σκηνοθέτη του οσκαρικού «Σινεμά ο Παράδεισος», επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη στην αυθεντική της, πλήρως αποκατεστημένη 4K εκδοχή. Χωρίς τις περικοπές της διεθνούς διανομής, η ταινία θα προβληθεί αποκλειστικά στο ATHENEE art cinema από τις 17 Ιουλίου, γιορτάζοντας την 25η επέτειό της. Μια ταινία-ύμνος στον έρωτα, με την απόλυτη γυναίκα, Μόνικα Μπελούτσι, και την υπέροχη μουσική του Ένιο Μορικόνε, η «Μαλένα» αποτελεί ένα από τα καλύτερα ιταλικά κινηματογραφικά έργα της τελευταίας εικοσιπενταετίας.
«Η Bellucci, ενσαρκώνοντας την ομορφιά και την απόγνωση, μαγνητίζει. Ο Tornatore υπογράφει μια ταινία-ωδή στην απώλεια της αθωότητας.» — The Guardian
«Μια ταινία γυρισμένη με βαθιά τρυφερότητα, μελαγχολία και εικαστική τελειότητα.» — Variety
«Ο Morricone “ψιθυρίζει” με τη μουσική του τον εσωτερικό κόσμο ενός ερωτευμένου παιδιού και μιας γυναίκας που υπομένει τη μοναξιά του να είναι επιθυμητή.» — Cineuropa
«Ένας έφηβος που αισθάνεται την πρώτη του μέθεξη — και τελικά ανακαλύπτει ότι η ομορφιά φέρει πόνο.» — Washington Post
«Η Μαλένα εμφανίζεται ως καθηλωτική αλληγορία για την ανθρώπινη ψυχή, τη μοναξιά και την κακοποίηση του βλέμματος.» — Life and Timeless Art
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σε μια μικρή πόλη της Σικελίας, η μυστηριώδης χήρα Malena γίνεται το αντικείμενο πόθου και φθόνου. Μέσα από τα μάτια του νεαρού Renato, η ταινία εξερευνά την αντικειμενοποίηση, τη μοναξιά, τη ζήλια και την αναζήτηση της ταυτότητας.
Σικελία, 1941. Ο μικρός Ρενάτο ανακαλύπτει τον κόσμο – και τον έρωτα – μέσα από τη μορφή της Μαλένα, μιας νέας γυναίκας της πόλης που γίνεται το επίκεντρο του πόθου, της φθοράς και της σκληρότητας της κοινωνίας. Η κοινωνική υποκρισία, η γυναικεία καταπίεση, ο μισογυνισμός και η απώλεια της αθωότητας ξεδιπλώνονται με φόντο τη φασιστική Ιταλία. Η Malena δεν είναι απλώς ένα αισθησιακό δράμα – είναι ένα ποίημα για τη μνήμη, τη σεξουαλική αφύπνιση και την ενοχή.
Η εικονοπλασία του Tornatore, σε συνεργασία με τη μουσική του Morricone και την εκθαμβωτική ερμηνεία της Monica Bellucci, συνθέτουν ένα κινηματογραφικό αριστούργημα για την προβολή, τη μοναξιά και την ωριμότητα.
Η Malena (2000) του Τζουζέπε Τορνατόρε — γνωστού παγκοσμίως από το «Σινεμά ο Παράδεισος» — αποτελεί ένα από τα πιο καλαίσθητα και πολυεπίπεδα έργα του σύγχρονου ιταλικού σινεμά. Η Uncut εκδοχή (108 λεπτών) αποκαθιστά την αρχική καλλιτεχνική πρόθεση του δημιουργού, αναδεικνύοντας την ταινία ως ένα ώριμο, ποιητικό και ταυτόχρονα πολιτικά αιχμηρό έργο.
Είναι πολυεπίπεδη, οπτικά μαγευτική και πολιτικά αιχμηρή. Είναι ένα έργο που ανατέμνει τη φύση της μνήμης, της επιθυμίας και της συλλογικής βαρβαρότητας με όρους κινηματογραφικής ποίησης. Το αριστουργηματικό μοντάζ, η μουσική που κόβει την ανάσα, και η δύναμη της εικόνας κάνουν την Malena μια από τις μεγάλες ταινίες του ευρωπαϊκού σινεμά των τελευταίων δεκαετιών.
Η αρχική διανομή της ταινίας εκτός Ιταλίας περιέκοψε σκηνές-κλειδιά που αφορούσαν την ψυχική κατάρρευση της Malena και την κλιμάκωση της κοινωνικής της περιθωριοποίησης. Η uncut έκδοση (108') αποκαθιστά πλήρως το οπτικοαφηγηματικό τόξο και προσφέρει βαθύτερη συναισθηματική σύνδεση με τη μεταμόρφωση και την τραγωδία της ηρωίδας.
Η φωτογραφία του Lajos Koltai αποτυπώνει με εκθαμβωτική ευαισθησία την ηλιόλουστη, αλλά κοινωνικά ζοφερή Σικελία της δεκαετίας του ’40. Η κινηματογράφηση είναι βαθιά λυρική και συγχρόνως υπαινικτική: το κάδρο λειτουργεί όχι μόνο ως παράθυρο στον κόσμο του νεαρού αφηγητή, αλλά και ως καθρέφτης της κοινωνικής υποκρισίας.
Η μουσική του Ennio Morricone είναι μία από τις πιο αριστουργηματικές του καριέρας του. Η κεντρική μελωδία συνοδεύει με ραγισμένη τρυφερότητα τη μοναξιά της Malena και την εσωτερική ενηλικίωση του αγοριού. Δεν είναι απλώς soundtrack – είναι αφήγηση από μόνη της.
Η ταινία εκτυλίσσεται μέσα από το βλέμμα ενός 12χρονου αγοριού που ερωτεύεται μια αινιγματική γυναίκα. Δεν είναι μια απλή ιστορία ενηλικίωσης. Μέσα από τα μάτια του Ρενάτο, η Malena μετατρέπεται σε μελέτη της κατασκευασμένης επιθυμίας και της κοινωνικής κακοποίησης. Η Malena, αν και σιωπηλή, είναι το πιο εύγλωττο πρόσωπο της ταινίας. Γίνεται αντικείμενο του αντρικού βλέμματος, της ζήλιας των γυναικών και του φόβου της κοινωνίας απέναντι στη θηλυκή ανεξαρτησία. Το γεγονός ότι δεν της δίνεται φωνή, είναι μια ηχηρή σκηνοθετική επιλογή — η σιωπή της είναι κατηγορώ.
Η Μπελούτσι, στο ρόλο που την καθιέρωσε διεθνώς, υποδύεται μια γυναίκα-σύμβολο με απόλυτη συγκράτηση, θλίψη και δύναμη. Δεν προσφέρει μια παραδοσιακή «ερμηνεία», αλλά μια σωματοποιημένη παρουσία: μια εικόνα πάνω στην οποία προβάλλονται πόθοι, φόβοι και μίση. Η υποκριτική της χαρακτηρίζεται από λεπτομέρεια και πνευματική αξιοπρέπεια.
Ο Giuseppe Tornatore, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του σύγχρονου ιταλικού κινηματογράφου, γεννήθηκε στις 27 Μαΐου 1956, στη Bagheria της Σικελίας, σε μια οικογένεια εργατικής τάξης. Η Σικελία, με την πλούσια αλλά και τραυματισμένη ιστορία της, αποτελεί σταθερό θεματικό πυρήνα στο έργο του, καθώς σχεδόν όλες οι ταινίες του εμπεριέχουν βιωματικά στοιχεία, τοπικές αναφορές και κοινωνικοπολιτικό υπόβαθρο.
Από πολύ νεαρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τις τέχνες· στα 16 του σκηνοθετεί θεατρικές παραστάσεις βασισμένες σε έργα των Luigi Pirandello και Eduardo De Filippo. Σπούδασε Φιλολογία στην Παλέρμο, ενώ παράλληλα εργάστηκε ως φωτογράφος και έγραψε κινηματογραφική και τηλεοπτική κριτική. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 άρχισε να εργάζεται στην ιταλική δημόσια τηλεόραση RAI ως σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ και τηλεταινιών. Το ντοκιμαντέρ του για τις εθνοτικές μειονότητες της Σικελίας τού χάρισε σημαντική αναγνώριση και τον έφερε κοντά σε παραγωγούς.
Ο Tornatore συνεργάστηκε με τον Ennio Morricone σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, δημιουργώντας έναν εικαστικο-μουσικό δεσμό σπάνιας συνέπειας και ποιότητας. Ο Morricone συχνά περιέγραφε τον Tornatore ως τον πιο στενό του συνεργάτη μετά τον Sergio Leone.
Ο Tornatore συγκαταλέγεται στους κορυφαίους Ευρωπαίους δημιουργούς του τέλους του 20ού και αρχών του 21ου αιώνα. Πέρα από τα Όσκαρ και τις Κάννες, είναι πολλαπλά βραβευμένος στην Ιταλία (David di Donatello, Nastro d’Argento, Globo d’Oro). Το έργο του διδάσκεται σε πανεπιστήμια κινηματογράφου και έχει αποκτήσει πολιτιστική αξία, τόσο για την αισθητική του όσο και για την ιστορικο-πολιτική του φόρτιση.
Ο Ennio Morricone (Ρώμη, 10 Νοεμβρίου 1928 – Ρώμη, 6 Ιουλίου 2020) ήταν συνθέτης, μαέστρος και ενορχηστρωτής, παγκόσμιας αναγνώρισης, ένας από τους σπουδαιότερους μουσικούς του κινηματογράφου. Το όνομά του έγινε συνώνυμο της κινηματογραφικής μνήμης, με ένα έργο που σφράγισε ανεξίτηλα την ιστορία της έβδομης τέχνης.
Ο Ennio γεννήθηκε σε μουσική οικογένεια —ο πατέρας του ήταν τρομπετίστας— και ξεκίνησε μαθήματα τρομπέτας από πολύ μικρός. Σπούδωσε στο Santa Cecilia Conservatory στη Ρώμη, αποφοιτώντας με αριστείο σε σύνθεση, ενορχήστρωση και τρομπέτα. Αρχικά εργάστηκε ως ενορχηστρωτής στην ιταλική τηλεόραση και στη RCA Italiana, ενώ σύντομα έγινε ο αφανής ήρωας πίσω από δεκάδες ιταλικά ποπ τραγούδια της δεκαετίας του 1960.
Μία από τις βαθύτερες και πιο δημιουργικές συνεργασίες του υπήρξε εκείνη με τον Giuseppe Tornatore, με τον οποίο δημιούργησε αριστουργηματικές μουσικές επενδύσεις:
Ο Tornatore έχει δηλώσει: «Ο Morricone δεν έντυνε απλώς τις ταινίες μου. Τις μετέτρεπε σε κάτι ανώτερο, κάτι διαχρονικό».
Η Monica Bellucci (Μόνικα Μπελούτσι) γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1964 στην Citta di Castello, μια μικρή πόλη στην Ούμπρια της Ιταλίας. Από τα πρώτα της βήματα στον χώρο της μόδας μέχρι την καθιέρωσή της ως διεθνούς φήμης ηθοποιού, η Bellucci έχει διαγράψει μια καριέρα σπάνιας λάμψης, με χαρισματική παρουσία, δραματικό βάθος και διαχρονική γοητεία.
Ξεκίνησε ως μοντέλο, ενώ σπούδαζε Νομική στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια, και σύντομα μεταπήδησε στις πασαρέλες του Παρισιού και της Νέας Υόρκης, συνεργαζόμενη με κορυφαίους οίκους όπως Dior και Dolce & Gabbana. Η εντυπωσιακή της παρουσία την οδήγησε γρήγορα στη μεγάλη οθόνη, όπου δεν περιορίστηκε σε ρόλους ομορφιάς, αλλά εξελίχθηκε σε δραματική ερμηνεύτρια με διεθνές εκτόπισμα.
Το υποκριτικό της ντεμπούτο έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η διεθνής αναγνώριση ήρθε με τη συγκλονιστική της ερμηνεία στο "Malena" (2000) του Giuseppe Tornatore, όπου υποδύεται μια γυναίκα-σύμβολο της επιθυμίας και της μοναξιάς, υπό το βάρος των προκαταλήψεων και του πολέμου.
Έκτοτε, πρωταγωνίστησε σε πλήθος ταινιών σε Ιταλία, Γαλλία, Η.Π.Α. και διεθνείς παραγωγές, σε μια καριέρα πολυγλωσσική και διαπολιτισμική.
Για τον χαρακτήρα της Malena και την ουσία του ρόλου:
«Στο Malena, ένιωσα ότι είχα την ευκαιρία να δείξω κάτι περισσότερο από την εξωτερική εμφάνιση. Η Malena είναι μια γυναίκα που βιώνει τον πόνο της μοναξιάς και της απόρριψης, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί μια αξιοπρέπεια που με συγκίνησε πολύ.»
Πηγή: IndieWire
Για τους σύνθετους ρόλους και την καλλιτεχνική της προσέγγιση:
«Πάντα ήθελα να παίζω χαρακτήρες που είναι σύνθετοι, που έχουν τις δικές τους αντιφάσεις και σκοτεινές πλευρές. Η ομορφιά από μόνη της δεν αρκεί για να πείσει. Θέλω να αγγίζω την αλήθεια μέσα από τους ρόλους μου.»
Πηγή: Film Comment
Για τη συνεργασία της με τον Giuseppe Tornatore:
«Η συνεργασία με τον Giuseppe Tornatore ήταν μοναδική εμπειρία. Κατάλαβα αμέσως πόσο βαθιά νοιάζεται για τους χαρακτήρες και πόσο πιστός είναι στην αφήγηση της ανθρώπινης ψυχής.»
Πηγή: The Guardian
Για το πώς η «Malena» την επηρέασε προσωπικά:
«Αυτός ο ρόλος με έκανε να δω την ομορφιά ως κάτι πέρα από το επιφανειακό, ως μια σύνθετη κατάσταση που συνδυάζει πόνο, δύναμη και ευαισθησία.»
Πηγή: Vanity Fair Italy
Για το κοινωνικό πλαίσιο της ταινίας:
«Η ιστορία της Malena είναι και μια κριτική στην κοινωνία, που κρίνει και καταδικάζει την ομορφιά και την ελευθερία της γυναίκας με βάναυσο τρόπο.»
Πηγή: ScreenDaily
Για την ερμηνεία χωρίς πολλές λέξεις:
«Η Malena είναι ένας χαρακτήρας που μιλάει πολύ με τα μάτια και τις εκφράσεις της — η σιωπή της λέει περισσότερα από όσα θα μπορούσαν να πουν οι λέξεις.»
Πηγή: Film4
Για την πρόκληση του να παίξει έναν χαρακτήρα που είναι ταυτόχρονα θύμα και θύτης:
«Η Malena είναι μια φιγούρα που καταδικάζεται, αλλά και μια γυναίκα που επιβιώνει με αξιοπρέπεια. Υπάρχει μια δύναμη μέσα της που με εντυπωσίασε.»
Πηγή: Empire Online
Για την πολιτισμική σημασία της ταινίας:
«Το Malena δεν είναι απλά μια ιστορία αγάπης ή απώλειας, είναι και μια εικόνα της Ιταλίας εκείνης της εποχής — γεμάτη προκαταλήψεις και κοινωνικά στερεότυπα.»
Πηγή: The Paris Review
Για τη συνεργασία της με τον συνθέτη Ennio Morricone:
«Η μουσική του Morricone προσδίδει βάθος και ατμόσφαιρα στην ταινία — είναι η ψυχή του έργου.»
Πηγή: Classic FM
Για την επίδραση που είχε η ταινία στην καριέρα της:
«Με το Malena άνοιξαν πολλές πόρτες για μένα — αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αγάπησα τον τρόπο που η τέχνη μπορεί να αγγίζει την ψυχή του κοινού.»
Πηγή: The Hollywood Reporter
Για το όραμά του πίσω από την ταινία:
«Με το Malena ήθελα να δημιουργήσω μια ταινία που να αποτυπώνει την ομορφιά και τη μοναξιά, την αθωότητα και την κοινωνική κρίση μέσα από τα μάτια ενός νεαρού αγοριού.»
Πηγή: IndieWire
Για τη σημασία του κινηματογράφου στην προσωπική του ζωή:
«Το σινεμά είναι ο τρόπος μου να εξηγώ τον κόσμο και να διηγούμαι ιστορίες που αγγίζουν την ψυχή.»
Πηγή: BFI
Για τη συνεργασία του με τον Ennio Morricone:
«Η μουσική του Morricone είναι αναπόσπαστο κομμάτι των ταινιών μου — μαζί φτιάχνουμε τον συναισθηματικό σκελετό των έργων.»
Πηγή: Classic FM
Για την επιτυχία και την επίδραση του «Cinema Paradiso»:
«Το Cinema Paradiso ήταν η ταινία που άλλαξε τη ζωή μου και άνοιξε την καρδιά του κοινού στον μαγικό κόσμο του σινεμά.»
Πηγή: The Guardian
Για το θέμα της Malena:
«Η ιστορία της Malena δεν είναι μόνο για μια γυναίκα, αλλά για μια ολόκληρη κοινότητα και τα φαντάσματα που τη στοιχειώνουν.»
Πηγή: ScreenDaily
Για την κινηματογραφική γλώσσα που προτιμά:
«Προτιμώ να αφήνω το φιλμ να μιλά μέσα από εικόνες, χρώματα και μουσική παρά μέσω υπερβολικών διαλόγων.»
Πηγή: Film Comment
Για το σενάριο και την έμπνευση της Malena:
«Το σενάριο της Malena γεννήθηκε από την ανάγκη να εξερευνήσω την εφηβεία και τον κοινωνικό σχολιασμό μέσα από μια γυναίκα που γίνεται σύμβολο και ταυτόχρονα θύμα της εποχής της.»
Πηγή: Cineuropa
Για το ρόλο της Monica Bellucci:
«Η Μόνικα Μπελούτσι κατάφερε να αποδώσει την ευαισθησία και την τραγικότητα της Malena με έναν τρόπο που συνάρπασε το κοινό παγκοσμίως.»
Πηγή: The Hollywood Reporter
Για την ατμόσφαιρα και την εποχή στην ταινία:
«Ήθελα να αποδώσω πιστά τη δεκαετία του 1940 στην Ιταλία, όχι μόνο ιστορικά, αλλά με όλες τις μικρές λεπτομέρειες που κάνουν την ατμόσφαιρα ζωντανή και αληθινή.»
Πηγή: ScreenDaily
Για τη δύναμη της εικόνας στο σινεμά:
«Πιστεύω ότι η εικόνα μπορεί να πει περισσότερα από χίλιες λέξεις και η Malena είναι μια γιορτή της κινηματογραφικής γλώσσας.»
Πηγή: Filmmaker Forum
Για τη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη φωτογραφίας:
«Η δουλειά με τον Lajos Koltai υπήρξε κλειδί για το αισθητικό αποτέλεσμα της Malena, χάρη στο μαγικό παιχνίδι φωτός και σκιάς.»
Πηγή: Cinematographer.org
Για την έννοια της μνήμης και του χρόνου στο έργο του:
«Στις ταινίες μου, και ειδικά στη Malena, το παρελθόν ζωντανεύει μέσα από τη μνήμη και το συναίσθημα, δημιουργώντας μια γέφυρα ανάμεσα στον θεατή και την ιστορία.»
Πηγή: Culture.pl
Για το πώς βλέπει το κοινό την ταινία:
«Είναι συγκινητικό να βλέπεις πώς διαφορετικές γενιές και κουλτούρες αναγνωρίζουν την ιστορία της Malena και την ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο.»
Πηγή: Film Comment
Για το μέλλον της καριέρας του:
«Δεν επιδιώκω να επαναλάβω την επιτυχία, αλλά να εξελίσσομαι ως δημιουργός, πάντα με σεβασμό στην αλήθεια των ιστοριών που αφηγούμαι.»
Πηγή: IndieWire
